Uzlaştırmacının nitelikleri ile yerine getirdiği işlev arasında bir sentezleme yapılmasını gerektirmektedir.Uzlaştırmacının nitelikleri, onarıcı adalete hizmet etmesi kadar etik kurallarına da riayet bakımından önem arz eder. Bundan hareketle bazı ülkelerde, bazı meslek gruplarının uzlaştırmacı olmasına müsaade edilmemesi de, onarıcı adalete etkin bir şekilde hizmet edemeyecekleri, tarafsız olamayacakları düşüncesinin temelini oluşturur. Örneğin Fransa gibi bazı ülkelerde savcı ve avukatların uzlaştırmacı olmasına izin verilmemesi, buna örnek olarak gösterilebilir.
Uzlaştırmacı, taraflar arasındaki ihtilafın çözümünde, farklı işlevler üstlenebilmektedir. Söz konusu işlevler, zamana ve farklı hukuk sistemlerinin yetki alanlarına göre de değişebilmektedir. Türk hukukunda uzlaştırmacının işlevi konusunda Kanun, Yönetmelik ve öğretide ileri sürülen bazı görüşler bizim için yol gösterici olmaktadır.
Uzlaştırmacı her ne kadar taraflar arasında gerçekleşen ihtilafa ilişkin bazı bilgilere sahip olsa da, asli misyonu hiçbir zaman maddi gerçeği araştırmak, bulmak ve çözümü maddi gerçek üzerine inşa etmek değildir. Dolayısıyla uzlaştırmacı maddi gerçeğin yeniden inşasına hizmet eden delil araştırmasına girmez, tanık dinlemez, tarafların maddi olayla ilgili bilgilerine başvurmaz. Uzlaştırmacının bilirkişiye başvuramayacağı da genel olarak ifade edilmektedir. Bununla birlikte uzlaştırmacının bazı durumlarda teknik bilgiye ihtiyacı olabileceği, bundan dolayı bilirkişiye başvurabileceği de savunulmaktadır
Uzlaştırmacı, uzlaştırma süreci içerisinde tercüman yardımından yararlanabilecektir.343 Tarafların Türkçe bilmemesi veya engelli olması durumunda Yönetmelik md. 5/4 gereğince CMK md. 202 uygulanacaktır. CMK md. 202’nin birinci fıkrasında, sanık veya mağdurun meramını anlatacak ölçüde Türkçe bilmemesi durumunda duruşmadaki iddia veya savunmaya ilişkin esaslı noktaların tercüme edileceği; 2’nci fıkrasında ise engelli olması durumunda, duruşmadaki iddia ve savunmaya ilişkin esaslı noktaların anlayabileceği şekilde anlatılacağı düzenlenmiştir.
Uzlaştırmacı, kendisine tevdi edilen dosyada yer alan suçun uzlaştırmaya tabi olduğunu denetleyebileceğini ve bu konudaki görüşlerini savcıya aktarabileceğini düşünmekteyiz. Ancak belirtelim ki, dosyadaki suçun hukuki niteliği konusundaki karar verme yetkisi savcıya aittir.