Yönetim 19.yy’den beri üzerinde bilimsel tartışmaların yapıldığı ve kurumların geliştirildiği bir kavramdır. Yönetim kavramı, uzun bir süredir insanların yaşamında yer almaktadır. İnsanların birbirleri ile iletişim kurmaya başlamalarından bu yana yönetim olgusunun varlığından söz edilebilir. Bu olgu, farklı durumlarda farklı değişkenlere göre şekillenmiştir. Ekonomik, siyasi, kültürel koşullar yönetimin insanlar arasındaki etkisini belirleyen unsurlar olmuştur. Yönetim, kavram olarak geniş bir anlama sahiptir ve hemen her bilim dalının yönetim ile ilişkisi vardır. Örneğin; insanların yönetimi, paranın yönetimi, belgelerin yönetimi ve bilginin yönetimi. Yönetimin gerçekleşmesi için şu temel unsurların varlığı gerekmektedir. Yöneticiler, amaçlar, hedefler ve yönetilenler. Yönetim işlemini sürdürmek kolay değildir. Bu yüzden yukarıda belirtilen unsurlar, yönetim işlemini gerçekleştirilmesi için yeterli ve ulaşılabilir olmalıdır. Yöneticilerin organizasyonlarını doğru ve etkin bir şekilde yönetebilmeleri için organizasyonları ile ilgili bilgilere gereksinimleri vardır. Organizasyonun doğru ve etkin bir biçimde yönetilmesi yönetim fonksiyonlarının da etkin ve verimli olarak işlemesini gerektirmektedir. Yönetim genellikle dört temel fonksiyon üzerine kuruludur:
- Planlama: yönetim sürecinin ilk adımı olan planlama, organizasyonun hedeflerine ulaşmak için yapılması gereken adımların belirlenmesini içermektedir. Stratejik, taktik ve operasyonel düzeyde olmak üzere farklı seviyelerde planlamalar yapılmalıdır. Stratejik planlama, uzun vadeli hedeflerin belirlenmesi ve genel bir yol haritası çizilmesiyle ilgilenirken, taktik ve operasyonel planlama daha kısa vadeli hedeflere ve detaylı eylem adımlarına odaklanır.
- Organize etme: organize etme, planlama aşamasında belirlenen hedeflere ulaşmak için gerekli olan insan, finansal ve fiziksel kaynakları düzenlemeyi ve yapılandırmayı içerir. Bu aşamada, görevlerin atanması, yetkilerin ve sorumlulukların belirlenmesi, departmanların oluşturulması ve iş birliği sağlanması gibi adımlar atılır.
- Yönlendirme: yönlendirme, organizasyonun içindeki çalışanları motive etme, onları rehberlik etme ve performanslarını arttırma sürecidir. Liderlik, iletişim, motive etme ve problem çözme gibi beceriler bu fonksiyonun önemli unsurlarıdır. Bu aşamada, belirlenen hedeflere ulaşmak için çalışanların yönetilmesi ve rehberlik edilmesi sağlanır.
- Kontrol etme: kontrol etme, planlanan faaliyetlerin gerçekleştirilmesini izlemeyi, performansını değerlendirmeyi ve gerektiğinde düzeltici önlemler almayı içerir. Bu aşama, organizasyonun hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için kullanılan bir geri bildirim mekanizmasıdır. Eğer bir hedefe ulaşılamıyorsa veya performans beklenenden düşükse, kontrol etme fonksiyonu bu sorunları tespit eder ve gerekli düzeltici önlemlerin alınması sağlamaktadır.
Bu dört fonksiyon birbirini tamamlayarak yönetimin etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Planlama, organize etme, yönlendirme ve kontrol etme sürekli bir döngü oluşturur ve organizasyonun sürekli olarak gelişmesinde ve başarılı olmasında önemli bir yere sahiptir.