Günümüzde tüm dünyada, atık yönetimi hizmetlerinin daha kaliteli, etkin, sürdürülebilir ve karşılanabilir maliyetlerde planlanıp yürütülebilmesi için atıkların “entegre” yaklaşım ile yönetimi esas alınmıştır. Entegre atık, belli bir atık yönetimi amacı ve hedeflerine yönelik olarak gerekli uygun yöntemler sayesinde farklı atık türlerinin tek bir işlemde veya tesis içinde yönetilmesini sağlayan atık yönetimi olarak tanımlanabilmektedir. Entegre atık yönetiminde amaç ve hedef: Atık alımları, atık azaltımı, kaynağından ayrışım, atık toplama, geri dönüşüm, geri kazanım, tekrar kullanım, arıtma, depolama ve bertaraf yöntemlerinin, çevresel fayda, ekonomik optimizasyon ve sosyal kabul edilebilirlik hedeflerine ulaşmak üzere bütüncül anlayışla birleştirilmesidir.
Entegre atık yönetimi sisteminin uygulanabilir olmasın için, yönetimin hedefleri belirlenmiş ve en uyun biçimde planlanmış olması gerekir. Entegre atık yönetiminde; yerel, bölgesel, ulusal-uluslararası ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri, mevcut durumları ele alınır ve planlama yapılır.
Entegre atık yönetimi, atık üretiminin farklı kaynaklardan geldiği ve farklı atık türlerinin bir arada bulunduğu karmaşık bir ortamda etkili bir şekilde çalışır. Örneğin, bir entegre atık yönetimi tesisi, atıkların ayrıştırılması ve geri dönüşümü için tesis içinde farklı bölümlere sahip olabilir veya atık su arıtma tesisleri, atık suyun arıtılması ve geri dönüşümü için entegre atık yönetimi prensipleri uygulayabilir. Bu prensipler:
- Atık Azaltma: Atık yönetimini en aza indirmek için önemli adımlar alınmalıdır. Gereksiz ambalajlardan kaçınmak, tek kullanımlık ürünleri azaltarak bilinçli tüketim alışkanlıkları geliştirerek atık oluşumunu önleyici tedbirler atık ayrıştırma alışkanlıklarının artmasına öncül olabilmektedir.
- Atık Ayrıştırma ve Kaynağından Toplama: Atıkların kaynağından ayrıştırılarak doğru bir şekilde toplanması evlerde, iş yerlerinden ve toplumda atık ayrıştırma alışkanlıklarının teşvik edilmesi için önemlidir.
- Geri Dönüşüm ve Yeniden Kullanım: Atıkların geri dönüşümü ve yeniden kullanımı, entegre atık yönetimi prensiplerinin önemli bir parçasıdır. Geri dönüşüm tesislerinin kullanılması ve atıkların yeniden kullanılabilir malzemelere dönüştürülmesi kaynakların korunmasını sağlar.
- Enerji Geri Kazanım: Atıkların enerji geri kazanımı yolu ile değerlendirilmesi, entegre atık yönetiminde, atıkların yakılması veya biyolojik olarak parçalanmasıyla elde edilen enerjinin kullanılması anlamına gelmektedir.
- Güvenli Bertaraf: Tehlikeli atıkların bertarafı entegre atık yönetiminde çevrenin ve insan sağlığının korunmasını sağlamaktadır.
- Atık Yönetimi Hiyerarşisi: Atık yönetimi hiyerarşisi, atıkların öncelik sıra ile işlenmesini belirler. Bu hiyerarşi sayesinde, öncelikli olarak atık azaltımı ve kaynak verimliliğine teşvik sağlanırken, geri dönüşüm, enerji kazanımı be güvenli bertaraf gibi bir diğer stratejilerin uygulanmasında etkili bir yöntem haline gelmektedir.
Entegre atık yönetimi ve prensipleri, atık yönetim süreçlerini etkin bir şekilde yürütülmesini sağlar ve çevresel etkilerin azalmasına katkıda bulunmaktadır.