Atık Yönetiminde Kritik Başarı Faktörleri

Atık yönetiminde kritik başarı faktörleri, atıkların etkin bir şekilde toplanması, taşınması ve bertaraf edilebilmesi için gereken önemli unsurlardır. Bu faktörler çevresel, ekonomik ve sosyal boyutları dikkate alarak sürdürülebilir bir atık yönetimi sistemi oluşturmayı amaçlamaktadır.

Nüfus artışı, sanayileşme ve kentleşme, bir yandan kaynak tüketimini teşvik etmekte bir yandan da atık miktarının her geçen gün artmasına sebebiyet vermektedir. Verilere göre bir kişi yılda ortalama 433 kg atık üretmektedir. Bu atıklar, sera gazını arttırmakta, çevreyi kirletmekte ve halk sağlığını tehlikeye atmaktadır. Bu olumsuzlukların yanında tüketimin artmasıyla beraber üretim için gereken kaynaklar da her geçen gün azalmaktadır. Bu yüzden özellikle gelecek kuşaklar açısından kaynakların bulunabilirliğiyle ilgili ciddi sıkıntılar yaşanabileceği tahmin edilmektedir. Kısacası atık miktarında meydana gelen artış, çevresel olumsuzlukları beraberinde getirmektedir.

Atık yönetiminin önemi anlaşıldıkça başarılı bir atık yönetimi uygulaması için gerekli olan kritik faktörleri anlama konusundaki çalışmalara olan gereksinim de artmaktadır. Bu yüzden başarılı bir atık yönetimi oluşturabilmek için atık yönetimindeki kritik başarı faktörlerinin belirlenmesi ve bu faktörler arasındaki ilişkilerin ortaya çıkartılması gerekmektedir. Kritik başarı faktörleri, genel olarak bir sistemin ya da bir örgütün tüm görevlerinin etkin bir şekilde yönetilmesini ve uygulamasını sağlamak için incelenmesi ve sınıflandırılması gereken önemli unsurlar olarak tanımlanmaktadır. Kritik başarı faktörlerinin amacı, bir uygulamanın başarısı için önemli olarak görülen bir dizi faktörün belirlenmesidir. Bu sayede yöneticilerin kendi sorumluluk alanlarındaki süreçleri önetebilmeleri ve kontrol edebilmeleri mümkün hale gelecektir. Başka bir deyişle kritik başarı faktörleri, belirlenen hedeflere nasıl ulaşılacağını göstermektedir.

Atıkların çevre üzerindeki etkisi nedeniyle işletmelerin atık miktarını azaltmaları ve atıkların daha etkin bir şekilde yönetmeleri için baskılar artmaktadır. Bununla birlikte literatür atık yönetimi uygulamalarının kaynak verimliliğinin artırabilmesi gibi konularda işletmelere fayda sağladığını da vurgulamaktadır. Bu nedenlerden dolayı işletmelerin başarılı bir atık yönetimi uygulayabilmeleri için gerekli kritik başarı faktörlerini belirleyebilmeleri önem arz etmektedir. Literatür gözden geçirildiğinde atık yönetiminin başarıyla uygulanabilmesi önemli olarak tanımlanabilecek bazı faktörler görülmektedir. Bu faktörlerden bazıları:

  • Çevre politikaları ve mevzuatları, finansman ve yatırım, eğitim, atık ayrıştıra bilirliği, atık sınıflandırılması, atık yönetimi düzenlemeleri, atık yönetimi sistemi, atık yönetim hiyerarşisi, teknik rehberlik, çevre yönetimi, depolama sistemleri, atık yönetim yönetmenlikleri, çevre bilinci, paydaş ağların etkileşimi, atık yönetim bilinci, örgütsel destek ve teşvik, insan gücü, alt yapı ve ekipman.

Atık yönetimindeki kritik başarı faktörlerini belirleyebilmek adına ilk aşamada literatür incelenerek farklı yazarlar tarafından tespit edilen başarı faktörleri listelenmiştir. Daha sonra araştırmalarda kullanılmak üzere başarı faktörleri tespit edilmiş ve faktörlerin yer aldığı bir anket uygulanmıştır. Bu kritik başarı faktörleri sürdürülebilir bir atık yönetimi sistemi kurmak ve çevresel faktörleri aza indirebilmek için hayati bir öneme sahiptir.

Sitemizi kullanarak çerezlere (cookie) izin vermektesiniz. Detaylı bilgi için Çerez Politikamız'ı inceleyebilirsiniz. TAMAM